Metod rekultywacji zbiorników wodnych jest kilka, ale wszystkie mają ten sam cel – poprawa jakości wód i osadów dennych, a wraz z nią – przywrócenie zbiornikom wodnym utracone walory gospodarcze, sportowe, turystyczne i rekreacyjne.
Rekultywacja polega głównie na ograniczeniu przyczyn i skutków nadmiernej eutrofizacji zbiorników wodnych poprzez redukcję:
- dopływu zewnętrznych zanieczyszczeń (biogenów),
- nadmiernej biomasy fitoplanktonu,
- niekorzystnych cech eutrofizacji wód i osadów dennych.
Poprawa stanu
ekosystemów jeziornych
Usuwanie i dezaktywacja
biogenów
Metody rekultywacji jezior
W Polsce, w ramach rekultywacji wód, najczęściej stosuje się:
SELEKTYWNE USUWANIE WÓD HYPOLIMNIONU
SZTUCZNE NAPOWIETRZANIE JEZIOR
Ponadto zaprzestanie napowietrzania powoduje bardzo szybkie pogorszenie się jakości ekologicznej zbiornika do stanu pierwotnego.
USUWANIE OSADÓW DENNYCH (BAGROWANIE)
INAKTYWACJA FOSFORU
Ponadto związki aluminium powodują skażenie toksyczne środowiska. Aluminium jest szkodliwe nie tylko dla wielu organizmów wodnych (bakterie, ryby), ale również dla użytkowników stawów i jezior (ludzi i zwierząt). Koagulantem do inaktywacji fosforu jest m.in. opatentowany w Australii (w 1998 r.) preparat Phoslock bazujący na naturalnej glince kaolinicie wzbogaconej w lantan oraz preparat mineralny PhosSorb. Połączenie fosforu mineralnego z lantanem jest bardzo trwałe i nie zależy od stopnia natlenienia środowiska. Warto podkreślić, że inaktywacja fosforu jako główna i jedyna metoda rekultywacji jest mało przydatna w jeziorach. Koagulant może zneutralizować tylko fosfor mineralny, podczas gdy fosfor zawarty w związkach organicznych nie zostanie zablokowany – ponownie uwolni się do wody stanie się powodem wzrostu biomasy fitoplanktonu.
METODY BIOLOGICZNE
Wykorzystują naturalne interakcje międzygatunkowe oraz ekologiczne prawa, zgodnie z którymi funkcjonują ekosystemy wodne. Dzięki temu są mało inwazyjne i dają długotrwały efekt końcowy. Wymagają jednak dłuższego czasu stosowania, profesjonalnej wiedzy i ciągłej kontroli. Raczej nie powinny być stosowane jako samodzielne metody rekultywacji wód, ponieważ mogą jedynie wspomagać efekt zastosowania innej technologii rekultywacji zbiornika wodnego i wydłużyć jej pozytywne działanie. Do biologicznych metod rekultywacji wód zalicza się:
- bioremediację mikrobiologiczną (wykorzystywanie naturalnych właściwości specjalnych szczepów bakterii w procesie rozkładu materii organicznej),
- biomanipulację (zmiana struktury gatunkowej ryb w zbiorniku: eliminacja ryb planktonożernych; zarybienie drapieżnymi gatunkami; introdukcja gatunków obcych),
- biofiltrację (stosowanie struktur biologicznych o dużej filtracji zawiesiny lub dużej powierzchni czynnej porośniętej peryfitonem i biofilmami, które asymilują biogeny z wody),
- fitoremediację (wykorzystywanie roślin wyższych w procesie oczyszczania wód), stosowanie naturalnych antyglonowych właściwości słomy jęczmiennej (zapory balotowe).